HEB RESPECT EN ONTZAG VOOR DE KRACHT VAN DE DIEREN

Vaste groepen in de potstal

Momenteel bestaat het bedrijf uit 112 melkgevende buffels, 150 stuks jongvee en zes fokstieren. De buffels worden gehouden in vaste groepen in een potstal. “Buffels zijn echte kuddedieren”, vertelt Gertjan. “Daarom maken we vaste groepen, bestaande uit lacterende buffels, droogstaande buffels, dragende vaarzen en twee fokstieren. Eén fokstier per groep blijkt in de praktijk niet te werken. Dan is er te weinig concurrentie en worden niet alle buffels gedekt.” Middels de aankoop van Italiaanse stieren zorgen Gertjan en Anita voor eigen aanfok. De stierkalveren worden verkocht, het vrouwelijke jongvee houden ze aan ter vervanging. Wanneer de vaarzen twee jaar oud zijn worden ze in kleine groepjes aan een kudde toegevoegd.

Verschillen met koemelk

De draagtijd van de buffel is tien maanden. Hierna geven ze zo’n2500 litermelk per lactatie. Na tien maanden zetten ze zichzelf droog. Buffelmelk is dikker dan koemelk. Gemiddeld bedraagt buffelmelk 8% vet en 4% eiwit. Het is rijk aan omega 3 en 6, bevat meer vitamine A en D en wel 40% meer opneembaar calcium dan koemelk. “De melk wordt uitbetaald op basis van liters. De prijs is vrij stabiel. Rond de euro per liter.” De buffels worden gemolken in een twee maal zeven melkstal. Omdat de groepen gemengd zijn gaan ook de niet lacterende buffels mee de melkstal in. “Ook de dominante stier loopt met zijn dames mee, de andere wacht netjes in de potstal.“ In de melkstal krijgen de lacterende buffels krachtvoer. Verder bestaat het rantsoen uit 75% grof gras en 25% mais, pulp en bierbostel.  

Omschakeling naar buffels

Tien jaar geleden bestond het bedrijf uit een melkveehouderij en geitenhouderij met een eigen zuivelverwerking voor magere yoghurt en magere kwark. Het vet uit de melk werd vernietigd voor de productie van de magere producten, maar een liter magere melk telde even hard als een liter volle melk. Maatschap Arns moest een beslissing nemen. Drie kwart van de koeien ruimen of ruim een miljoen gulden investeren in melkquotum. De ouders van Gertjan gingen regelmatig op vakantie naar Italië en kwamen daar op het idee om over te schakelen naar waterbuffels. Op dat moment telde Nederland drie buffelhouderijen, inmiddels zijn dat er negen. “We hebben eerst wat buffelmelk aangekocht en gekeken wat we hier mee konden in onze zuivelverwerking. Toen bleek dat we hier goed mee uit de weg konden was de beslissing snel genomen. Mijn broer werkte op het melkgeitenbedrijf, maar ging liever de handel in. Daarom werd het melkveebedrijf verkocht en het geitenbedrijf omgebouwd voor de huisvesting van buffels. We hebben veel geluk gehad met het koppel buffels wat we toentertijd over konden kopen van een collega die er mee wilde stoppen. Hij had goede connecties in Italië en mede daardoor een goede bloedlijn en productieve dieren. Buffels zijn zeker niet agressief, maar wel sterk. Wat je zelf niet verbouwt, verbouwt een buffel. Wanneer je respect en ontzag houdt voor de dieren is er niets aan de hand.” De melkstal is omgebouwd en de omheining van de potstal is middels vangrail flink verstevigd. In de zomer kunnen de beesten naar buiten, in de winter blijven ze binnen. “Omdat er weinig kennis en ervaring was over het huisvesten, voeren en melken van buffels in Nederland hebben we heel veel zelf uitgezocht. Dankzij de hulp van de veearts en Jan Bolder is dat goed gelukt en hebben we inmiddels veel ervaring opgebouwd.”

Eigen verkoop aan huis

De dagelijkse leiding van de zuivelverwerking is inmiddels in handen van derden. Wel gaat hier nog steeds de buffelmelk van maatschap Arns naar toe. Er wordt hoofdzakelijk mozzarella en ricotta gemaakt en geleverd aan enkele grote retailers. Een klein gedeelte van de zuivelverwerking is nog in eigen gebruik en daar maken de ouders van Gertjan zelf  mozzarella, yoghurt en feta voor de verkoop aan huis. “Producten rechtstreeks kopen bij de boer is voor veel mensen toch een heel vertrouwd idee”, weet Anita. Tot drie jaar geleden werkte ze in de bejaardenzorg, maar door gezondheidsproblemen is ze daar mee gestopt. “Daarom wil ik de huisverkoop verder uitbreiden en me daar volledig op toe gaan leggen. De bedoeling is dat ons winkeltje elke zaterdag open is en dat we voor de zomermaanden een rustpunt voor fietsers opzetten.” De verkoop van de zuivelproducten is hoofdtak, maar er wordt ook buffelvlees verkocht. Buffelvlees bevat meer ijzer dan rundvlees en heeft een laag cholesterol en een laag caloriegehalte. Oude of niet productieve buffels worden door een slager in de buurt geslacht en vooral de buffelburger en het buffelgehakt worden aan huis verkocht. “Een tuinder in Didam verkoopt momenteel al zuivelproducten van onze boerderij en we zijn momenteel bezig om onze producten op meer plaatsen te introduceren. Op die manier proberen we de verkoop langzaam maar zeker uit te breiden. Misschien dat we in de toekomst ook zelf jongvee aan kunnen houden voor het vlees, maar voorlopig hebben we voldoende aanwas en kunnen we dus nog flink selecteren in de oudere dieren. En volgens vele klanten is vlees van moederdieren zelfs nog lekkerder dan dat van vleesdieren.”